Σεβαστέ πάτερ Κωνσταντίνε ,αγαπητοί γονείς και συνάδελφοι,κυρίες και
κύριοι,καλά μας παιδιά,
Σήμερα 30 Ιανουαρίου η εκκλησία μας τιμάει 3 αγίους Διδασκάλους,3
αστέρια του Πνεύματος που είναι οι Προστάτες της Παιδείας μας και των γραμμάτων.
Είμαι σίγουρη πως οι περισσότεροι γνωρίζετε σχεδόν όλα τα ονόματα από
τους ήρωες των ταινιών της MARVEL τύπου avengers
που προβάλλονται στις μεγάλες και μικρές οθόνες όπως ο iron man,ο
θορ,ο Κάπταιν Αμέρικα, ο Χαλκ… Οι οποίοι όμως είναι ψεύτικοι. Με ψεύτικες
ικανότητες. Και θέλετε να τους μοιάσετε. Κάνετε ότι πολεμάτε σαν αυτούς. Όμως
είναι ψεύτικα δημιουργήματα, ρομπότ και εξωγήινοι, ακόμα και πρώην εγκληματίες.
Δε θα τους γνωρίσετε ποτέ γιατί δεν υπήρξαν ποτέ. Αυτοί που θαυμάζετε είναι άγριοι
και σας μεταδίδουν αγριότητα.
Υπάρχουν όμως κάποιοι άνθρωποι αρετής, κάποιοι άγιοι, που έδωσαν φως
στον κόσμο και που μπορούν να σας μεταδώσουν αγιότητα. Αυτούς γιορτάζουμε σήμερα
και τα ονόματα τους είναι: Βασίλειος, Γρηγόριος, Ιωάννης Χρυσόστομος.
Οι τρεις αυτοί γίγαντες του πνεύματος υπήρξαν
και αυτοί παιδιά σαν εσάς. Παιδιά με ήθος και ευγένεια που άκουγαν πάντα τις
συμβουλές των γονιών τους.
Τα πρώτα τους βήματα μακριά από
το σπίτι και την οικογένειά τους τούς βρίσκουν να παρακολουθούν μαθήματα στις
διάφορες σχολές που φοίτησαν. Τόσο πολύ διακρίθηκαν, που τους ζητήθηκε να
διδάξουν ως καθηγητές σ’ αυτές τις σχολές. Και αποδείχτηκαν άριστοι μαθητές,
άριστοι φοιτητές αλλά και άρτιοι άνθρωποι. Η ζωή των Τριών Ιεραρχών στάθηκε
ένας αδιάκοπος αγώνας για το καλό. Ήταν αυτοί που βοηθούσαν τους φτωχούς, που
έντυναν τους γυμνούς, που γιάτρευαν τους αρρώστους, που παρηγορούσαν και
στήριζαν όποιον το είχε ανάγκη. Αξίζει λοιπόν να αφιερώσουμε λίγο χρόνο για να
εξετάσουμε το πνευματικό έργο του καθενός.
Ο Μέγας Βασίλειος γεννημένος στην Καισάρεια της
Καππαδοκίας, σπούδασε στην Αθήνα σχεδόν
όλες τις επιστήμες: Ιατρική, Φιλοσοφία, Ιστορία, Φιλολογία, Αστρονομία,
Άλγεβρα, Γεωμετρία και Ρητορική. Άφησε πίσω του ένα τεράστιο συγγραφικό έργο
που σήμερα έχει μεταφραστεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες και είναι
περιζήτητο. Σ΄ αυτό διακρίνει κανείς το ήθος, την ειλικρίνεια και την αγάπη του
για τον άνθρωπο.
Ο Μ.
Βασίλειος έδινε μεγαλύτερη αξία στο πνεύμα του ανθρώπου, παρά στο σώμα. Πίστευε
πως η ψυχή είναι το σημαντικότερο στοιχείο στον άνθρωπο. Γι’ αυτό θεωρούσε
καθήκον όλων μας να ενδιαφερόμαστε για τη σωτηρία της ψυχής μας, αλλά και την
ανάπτυξη του νου. ‘Όπως χαρακτηριστικά ο ίδιος έλεγε «Το κακό είναι αρρώστια
της ψυχής, ενώ αντίθετα η αρετή είναι υγεία». Συμβουλεύει επίσης τους γονείς να προσέχουν
τις συναναστροφές των παιδιών τους, διότι το κακό περιβάλλον μολύνει την ψυχή
του παιδιού. Εκτός των άλλων υπήρξε και μέγας φιλάνθρωπος. Είχε χτίσει μια
μικρή πόλη τη «Βασιλειάδα» όπου είχε νοσοκομείο, λεπροκομείο, γηροκομείο,
ορφανοτροφείο, μέχρι και σχολείο. Εκεί φρόντιζε όλους όσοι είχαν ανάγκη και δεν
άφησε κανέναν αβοήθητο, ούτε ακόμη τους ειδωλολάτρες! Σε όλη του τη ζωή
αγωνίστηκε για τη διάδοση της Ορθοδοξίας και τελικά πέθανε περίπου στα 50 του
χρόνια πάμπτωχος.
Δίπλα
στο Βασίλειο ανδρώθηκε ο αδελφικός του φίλος, Γρηγόριος ο Θεολόγος. Ο Γρηγόριος
ονομάστηκε «Θεολόγος» διότι κατείχε μεγάλη θεολογική μόρφωση. Χειριζόταν άριστα
τον προφορικό λόγο και μάλιστα έγραψε 408 ποιήματα. Γι’ αυτό δίκαια χαρακτηρίζεται «ποιητής του
Χριστιανισμού». Στο πνευματικό του έργο διακρίνει κανείς την ανθρωπιά και την
ειλικρίνειά του, καθώς και την αξία που δίνει στην αγάπη. Ο ίδιος έλεγε
χαρακτηριστικά «Η αγάπη είναι η υψηλότερη από όλες τις αρετές. Αν οι άνθρωποι
αγαπούσαν και αγαπιόντουσαν, δε θα υπήρχαν κακίες στον κόσμο».
Παράλληλα, ο Γρηγόριος υπήρξε
μεγάλος Διδάσκαλος. Θεωρούσε μάλιστα την παιδεία ως το πρώτο αγαθό του
ανθρώπου. «Σκοπός του σχολείου», λέει, «είναι η διάπλαση της χριστιανικής
προσωπικότητας στο παιδί. Στόχος είναι να εκτιμήσουν τα παιδιά τον πλούτο των
αρετών, και όχι των πλούτο των χρημάτων». Επίσης, ο Γρηγόριος συμβουλεύει εσάς
τα παιδιά να επιλέγετε να διαβάζετε τα βιβλία εκείνα που υμνούν την αρετή, και
να αποφεύγετε βλαβερά για τη ηλικία σας αναγνώσματα.
Τέλος, ο τρίτος από τους
Ιεράρχες ήταν ο Ιωάννης,ο μεγαλύτερος συγγραφέας της Ορθόδοξης εκκλησίας, αλλά
και έξοχος ρήτορας. Όταν μιλούσε συνάρπαζε τα πλήθη που τον άκουγαν, και για
αυτό τον χαρακτήρισαν «Χρυσόστομο». Χρυσά, λοιπόν, ήταν τα λόγια του, αλλά
χρυσή ήταν και η καρδιά του. Έγινε Πατριάρχης και αγωνίστηκε με πάθος για το
δίκαιο και την αλήθεια.
Δεν δίστασε να κατακρίνει τους αμαρτωλούς,
όπως ήταν η αυτοκράτειρα Ευδοξία, η οποία τελικά τον έδιωξε μακριά από την
πατρίδα του. Εκεί στη ξενιτιά ο Ιωάννης πέθανε, αλλά άφησε πίσω του ένα
τεράστιο συγγραφικό έργο. Το πιο γνωστό σε εμάς είναι το κείμενο της θ.λειτουργίας.
Ο Ιωάννης λέει πως στην ψυχή του παιδιού κατοικούν καλές και κακές επιθυμίες.
Καθήκον των παιδιών και των γονιών ακόμη περισσότερο είναι να διώξουμε τις
κακές αυτές επιθυμίες και να επικρατήσει η αρετή και η ευλάβεια.
Γιατί όμως να τιμάμε τους 3 Ιεράρχες ως προστάτες της μαθητευόμενης νεολαίας;
Η απάντηση είναι πως επειδή στη ζωή τους
δεν ήταν μόνο δάσκαλοι στα λόγια αλλά ήταν δάσκαλοι πρώτα με τα έργα. Εδίδασκε ή
ζωή τους, εδίδασκαν οι πράξεις τους , εδίδασκε το παράδειγμα τους. Είχαν σοφία
στα λόγια αλλά αρετή στην πράξη. Μία λέξη εξαφανισμένη από την παιδεία μας. Η αρετή…
¨Γεμίζουμε το κεφάλι του παιδιού με γνώσεις και αφήνουμε σβησμένη την
ψυχή του¨ λέει ο Πλάτωνας.
¨Θέλεις να αφήσεις το παιδί σου πλούσιο; Μάθε το να ναι καλός άνθρωπος.¨
λέει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Στην εποχή μας γεμίσαμε Πτυχιούχους και
Μεταπτυχιακούς αλλά πτωχεύσαμε σε πνευματικούς ανθρώπους. Οι 3 Ιεράρχες ήταν κι
αυτοί Πτυχιούχοι και μάλιστα επιστήμονες της αρχαίας ελληνικής γλώσσας αλλά
διέθεταν κάτι που η σημερινή παιδεία εξόρισε από παντού,την από θεού σοφία, τα
άγια και ιερά γράμματα που βοηθούν στην καλλιέργεια του ήθους και της αρετής. Και
τα πτυχία τους ωφέλησαν αλλά πάνω απ όλα η καλή αγωγή και η χριστιανική ανατροφή
που πήραν από τις καλές τους μητέρες τους. Η αγάπη τους για τον συνάνθρωπο και
τον Χριστό τους ανέδειξε σε ενάρετους
ανθρώπους και αγίους Δασκάλους. Τίποτα δε τους χαρίστηκε δίχως κόπο,από τον
καναπέ. Ήταν αγωνιστές,μαχητές.
Σήμερα επικρατεί άλλο πνεύμα,να κοπιάσω λίγο και να πάρω πολλά. Να
διαβάζω καθημερινά ελάχιστα και να απαιτώ να παίρνω άριστα. Και γιατί όχι
προκειμένω να γλιτώσω κόπο και να ανεβώ σε αξιώματα να αντιγράψω , να πληρώσω,
να πω ψέματα, να προσπεράσω τον πιο άξιο από μένα με ανήθικο τρόπο, να υποχωρήσω
στις αρχές μου.
Ο ιερός Χρυσόστομος μιλάει και για το ήθος της γλώσσας μας κάτι που
πρέπει να υπάρχει στην διαπαιδαγώγηση των παιδιών από γονείς και δασκάλους. Όχι
στις ύβρεις. Όχι στα κουτσομπολιά. Όχι στις βωμολοχίες. Όχι στις κατηγορίες.
Σεβασμό στην ιερότητα της ελληνικής γλώσσας μας. Ευπρέπεια, σεμνότητα,
διακριτικότητα, ευγένεια. ¨Ρήματα παιδεύοντες το παιδίον,σεμνά και ευσεβή.. Μη
έστω τάφος το στόμα σου, αλλά θησαυρός.¨ Να δείχνουμε αυτοσυγκράτηση στα λόγια
μας ώστε αυτά να έχουν ποιότητα. Ο καλός ο λόγος , μια καλή ευχή στον άλλον
είναι ευλογία. Κι ο ελληνικός λαός η ελληνική παράδοση διαθέτει πλούτο ευχών
σαν απ αυτές που έδιναν παλιά οι μανάδες και οι γιαγιάδες μας.
‘’Χρωστάμε -λέει ο Κ.Παλαμάς- δανειστήκαμε μια λαμπρή παράδοση και η
παράδοση παραδίδεται στους αγέννητους’’.Ή πατρίδα μας θέλει μαθητές που έχουν
σκοπό όχι το ζην αλλά το ευ ζην. Που θα συλλογίζονται ελεύθερα και καλά κατά
τον Ρήγα Φεραίο. Θέλει η πατρίδα μας ,όπως λέει ο Μ.Βασίλειος, Διδασκάλους που
να δίδουν το καλό-όπως λέει η λέξη διδάσκαλος- που να απλώνουν τα δίχτυα της
αγάπης και να αγκαλιάζουν και τους αδυνάτους.
Αγαπητοί μου συνάδελφοι εκπαιδευτικοί,
Έχουμε ιερό χρέος όσο ποτέ άλλοτε μέσα και έξω από το σχολείο μας να κρατήσουμε
και να μεταδώσουμε στα παιδιά μας τις πανανθρώπινες αξίες , τον πλούτο της
παράδοσης και του αρχαιοελληνικού πολιτισμού μας. Πρώτα με το σωστό παράδειγμα
μας, τα ποιοτικά λόγια μας, την αστείρευτη υπομονή ,την συγχωρετικότητα και την
αδιάκριτη αγάπη μας. Σε εμάς εμπιστεύονται οι γονείς ό,τι πιο πολύτιμο έχουν.
Τα παιδιά τους που γίνονται παιδιά μας. Είμαστε ψυχοπλάστες. Είμαστε
πνευματικοί σιτοδότες. Γνωρίζω ότι έχουμε σκληρό κι ανηφορικό αγώνα. Άλλοτε δεχόμαστε
πυρά και κακή κριτική, μας απαξιώνουν σαν δασκάλους και σαν ανθρώπους, μας νομίζουν
ευεργετημένους επειδή έχουμε διακοπές 3 φορές τον χρόνο.Δεν γνωρίζουν όμως πως
εκτός από δάσκαλοι είμαστε και θηριοδαμαστές που πρέπει να βρίσκουμε την ψυχική
δύναμη, τον τρόπο να εξημερώνουμε τα μικρά μας θηρία. Όμως ας έχουμε θάρρος,ας
κοιτάξουμε ψηλά. Και οι 3 Ιεράρχες έζησαν σε δύσκολες εποχές. Σε εποχή ειδώλων
και ηθικού ξεπεσμού. Παρ όλα αυτά η ζωή, το έργο μα πάνω απ όλα το παράδειγμα
τους ,σκόρπιζε φως. Αυτό το φως-για το οποίο μιλούσε το σημερινό ευαγγελικό
ανάγνωσμα -καλούμαστε να μεταδώσουμε κι εμείς σε μια γενιά που ψάχνει στα
σκοτεινά. Να γίνουμε φωτοδότες και να βοηθήσουμε τα παιδιά να βρουν το δρόμο
τους.
Αγαπητοί γονείς, ας δώσουμε μαζί την μάχη για
τα παιδιά μας με ενωμένα χέρια και καρδιές και την ίδια συνταγή. Ας βάζουμε
όρια στην συμπεριφορά των παιδιών μας κι ας αφιερώνουμε πιο πολύ χρόνο στην
αγωγή τους. Μα πάνω απ όλα ας μιλάει το σωστό παράδειγμα μας. Οι μητέρες και οι
γιαγιάδες των 3 Ιεραρχών γνώρισαν τον θεό στα παιδιά τους από μικρή ηλικία, γονάτιζαν στο εικονοστάσι τους κι
όταν δεν μπορούσαν να μιλήσουν για κάτι στα παιδιά τους, κάνοντας προσευχή
μιλούσαν στον θεό για τα παιδιά τους…
Αγαπημένες και σεβαστές γιαγιάδες και παππούδες
των παιδιών μας, πόσο πολύτιμη είναι η προσφορά και η συμπαράσταση σας. Μαζί με
το έτοιμο, νοστιμότατο φαγητό που προσφέρετε στην οικογένειά μας, πάρτε απ το
χεράκι τα εγγόνια σας κι οδηγήστε τα στην εκκλησία, στο σπίτι του Χριστού. Η συντροφιά
και οι συνήθειες της γιαγιάς και του παππού μένουν χαραγμένες με τον πιο γλυκό
τρόπο στην παιδική ψυχή και στις αναμνήσεις μας… Πείτε τους για τις δυσκολίες
που περάσατε, για τα έθιμα που είχατε, νανουρίστε τα, προτείνετέ τους να τους
μάθετε μια χρήσιμη τέχνη, μιλώντας τους να τα δίνετε ευχές, πρέπει όλοι μαζί να
βάλουμε ένα χεράκι… Και να έχετε ελπίδα για τα εγγόνια σας γιατί… ‘’Η Ρωμανία αν πέρασεν ανθεί και φέρει κι άλλο…’’
Και σε σας αγαπημένα μας παιδιά ευχόμαστε να
θαυμάζετε και να πράττετε στη ζωή σας το καλό. Να συμμετέχετε στις γιορτές της
πατρίδας μας έχοντας την συναίσθηση της ανεκτίμητης κληρονομιάς που μας άφησαν
και σας αφήνουμε, να μιλάτε με σεβασμό στους μεγαλύτερους και στους συμμαθητές σας
και να μην κακοποιείτε την γλώσσα μας. Όταν ακούτε μουσική , να προτιμάτε ποιοτικούς
στίχους και όχι τραγούδια με βρισιές. Να υπερασπίζεστε το δίκαιο, να λέτε την
αλήθεια, να αγαπάτε την αρετή και να κάνετε την προσευχή σας στον θεό με πίστη
και ελπίδα. Για να κατακτήσετε μετάλλια και να φτάσετε σε κορυφές πρέπει να
κουραστείτε και να αγωνιστείτε. Να δείχνετε θάρρος στις δυσκολίες και να ζητάτε
συμβουλές από τους ανθρώπους που σας αγαπάνε όταν νιώθετε απογοητευμένοι. Να
επικαλείστε ιδίως στα μαθητικά σας χρόνια την βοήθεια των σημερινών αγίων 3
Ιεραρχών κι εμείς ευχόμαστε να γίνετε άνθρωποι γνώσης και αρετής. Να
ευεργετήσετε τον τόπο σας κι εμείς να σας καμαρώνουμε.
Κλείνω με
μια φράση από το σημερινό ευαγγέλιο, ¨¨Ος δ΄ αν ποιήση και διδάξη, ούτος μέγας
κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών… δηλαδή… εκείνος ο οποίος θα πράξει στη ζωή
του ( και όχι μόνο ) θα διδάξει, εκείνος θα είναι αληθινά μεγάλος στη βασιλεία
των ουρανών..¨¨
Οι άγιοι Βασίλειος ο Μέγας, Γρηγόριος ο
θεολόγος και Ιωάννης ο Χρυσόστομος ας πρεσβεύουν για όλους μας.
Με την υπογραφή της Κας Κωνσταντίνας Παπαευθυμίου
Εκπαιδευτικός Δημοτικού σχολείου Ζυγού Καβάλας
